Biografie Tera de Marez Oyens

Tera 1953Tera de Marez Oyens - Wansink werd op 5 augustus 1932 geboren in het Noord-Hollandse Velsen waar ze opgroeide in een gezin samen met haar ouders en een zus. Het werd al snel duidelijk dat Tera muzikaal zeer begaafd was en vanaf vierjarige leeftijd genoot ze pianolessen en ontwikkelde ze zich verder in de muziek. Voor haar was muziek een vorm van praten: 'Het was heel natuurlijk voor mij om mijn belevenissen en gevoelens in muziek uit te drukken en op te schrijven. [...] Voor mij is piano en vioolspelen, en het schrijven van noten steeds het werkelijke leven geweest.' Tera ging naar het conservatorium van Amsterdam en volgde daar onder andere pianolessen bij Jan Ode, viool bij Jan Henrichs en Camille Jacobs en directie bij Felix Hupka. Toen ze twintig jaar was haalde ze haar diploma uitvoerend musicus en vervolgde ze haar studie bij Hans Henkemans voor lessen compositie.

Niet lang na het behalen van haar diploma trouwde ze met haar vroegere pianoleraar Gerrit de Marez Oyens. Hun leven samen stond volledig in het teken van de muziek. Het was zeer ongebruikelijk in die tijd - het begin van de jaren zestig - om als vrouw te werken, laat staan als componist te werken. Toch heeft zij zich weinig van de kritiek uit haar omgeving aangetrokken en is zij altijd blijven componeren. Voor haar betekende het maken van muziek, in welke vorm dan ook, een manier om zichzelf te uiten en voor haar waren er 'geen verschillen tussen composities van mannen en vrouwen.' Ze vertrouwde op haar innerlijke gehoor en een heldere geest was een vereiste voor het uitwerken van haar muzikale gedachten. Tera de Marez Oyens heeft een zeer grote verscheidenheid aan stukken geschreven die het resultaat vormen van haar experimentele drang; ze schroomde niet om nieuwe compositietechnieken toe te passen.

Tera vijftiger dirigeren 2bNaast haar compositiepraktijk en docentschap heeft Tera de Marez Oyens zich ook beziggehouden met een destijds voor vrouwen minder gebruikelijke activiteit: het dirigeren. Op 6 september 1975 staat ze als eerste vrouwelijke dirigent voor het Overijssels Philharmonisch Orkest. Haar loopbaan ontwikkelt zich verder wanneer zij in 1977 aan het conservatorium van Zwolle wordt aangesteld als docent voor hedendaagse muziek, een functie die nog niet eerder door een vrouw was bekleed. Na tien jaar besluit ze deze functie op te geven en zich volledig te richten op het componeren. Wel blijft ze actief als gastdocent op verschillende zomercursussen waaronder het Wiener Sommer Seminar en geeft ze regelmatig improvisatiecursussen. Bovendien is ze aanwezig bij verschillende lezingen in binnen- en buitenland waar ze spreekt over haar kennis van elektronische muziek, het muziekonderwijs en de rol van de vrouw in het muziekleven.

Het orkestrale werk Sinfonia Testimonial, dat zijn premiere in 1987 beleefde in de grote zaal van De Doelen in Rotterdam en waarover destijds veel geschreven is in de landelijke kranten, kan als een 'De Marez Oyens werk' ten voeten uit worden beschouwd. De muzikale bezetting bestaande uit koor, orkest en tape en de tekst - drie gedichten die fungeren als getuigenissen van Mexicaanse en Chileense politieke gevangenen - vormen een combinatie waarin de muzikaal experimentele en (politiek) geengageerde Tera de Marez Oyens aan het woord is. Want hoewel de componiste altijd benadrukt heeft dat ze 'gewoon componeert,' tonen haar composities een grote betrokkenheid bij onderwerpen als onrecht, oorlog en strijd. Zo schreef ze voor het 4 mei project in 1994 de compositie And blind she remained: nieuwsteksten over de moord op Steve Biko getoonzet op muziek voor slagwerk, piano en solozang. Tera de Marez Oyens heeft altijd geprobeerd haar muziek aan het publiek duidelijk te maken; ze wilde graag dat de mensen haar verstonden en dat de boodschap overkwam.

Op 29 augustus 1996 overleed Tera de Marez Oyens in Hilversum.

Bron: Ellen Overweel "Tera de Marez Oyens", in Metzelaar, H. e.a., Zes vrouwelijke componisten (Zutphen: Walburg Pers, 1991), p. 198-232. Pdf

Michael Baars, Digitaal Vrouwenlexicon, Wansink, Woltera Gerharda, in Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. Juli 2017

Zoeken

Zoek in Oeuvrecatalogus